http://encyclopedie.arbre-celtique.com

Ravennatis Anonymi Cosmographia - liber V

[V. 1.] Et si amat lector vel auditor et volunt subtilius scire totas civitates circa litora totius maris magni positas tantummodo unam alteri conexam, etsi eas iam totas nominavimus per singulas suas positas patrias, attamen reiterantes totas circa litora maris magni positas Christo nobis auxiliante minutius designemus : unde illico deo annuente incipientes ita eas nominavimus et nominando subicimus, inprimis : Ravenna, Caesarea, Classis, Ariminum, Pensarum, Fanum, Sinogalias, Sextias, Ancona, Humana, Potentia, Sacria, Flosor, Pausulas, Tinna, Firmo, Cupra, Troentino, Perturno, Castronovum, Macrinum, Pinnis, Salinis, Aderno, Ortona, Ansianum, Teanum, Teadem, Annum, Palanum, Istonium, Larinum, Teanopilon, Egritium, Tacinie, Pordona, Atre, Sipontos, Anxanum, Salinis, Ausidum, Bardulos, Tirenum, Naciolum, Barium, Turris Caesaris, Dixium, Ignatiae; Speluncas, Brindice, Baletium, Lupias, /Ydrontum, Minervium, Veretum, Baletium, Neretum, Manduris, Tarentum, Metapontum, Eraclia, Anival, Caulon, Locris, Sileon, Leucopetra, Regio Iulia. Supra scriptum autem circa ipsum litus maris a civitate Ravenna usque ad praedictam civitatem Regio Iulii sunt civitates sexaginta novem et supputantur miliaria mille duodecim. Ne mireris, o lector, si nomina civitatum superius a nobis descriptarum aliquantulum discrepent ab iis quas inferius nominabimus, quia unum et idem significant, quamvis diversis nominibus nuncupentur. quod ideo a nobis factum est, quia homines diversis vocabulis abutuntur, sicuti mos illorum est et linguarum diversitas. nam sicuti divisi sunt homines in facie, ita hominum et civitatum dividitur loquela. nimirum nunquam etenim nisi casu faciem similem, loquelam eandem in hominibus civitatum diversarum reperies. revertamur igitur ad civitates iuxta litora totius maris magni supradicti positas et eas designemus.

[V. 2.] Iterum est civitas Columna Regia : Arciades, Tauriana, Vivona Valentia, Tenna, Tempsa, Clampetia, Erculis, Cerellis, Lavimunium, Blandas, Cersenia, Veneris, Boxonia, Bellias, Erculam, Pestum, Salarium, Salernum, Nuceria, Syrrentum, Minerba, Stabios, Sarnum, Pompeis, Opolontis, Merclanium, Neapolis, Cripta, Puteolis, In viniis, Cumas, Baias, Misenon, Liternum, Vulturium, Safon, Sinuessa, Menturnis, Gaieta, Formis, Fundi, Tarracina, Turres, Cerellos, Turris albas, Colostris, Astura, Antianum, Lavinium, Laurentum, Hostia Tiberiana, Roma, Portum Augusti, Astium, Purgos, Punicum, Castro novo, Centum cellis, Minium, Tuvellaria, Gravisca, Martha, Forum Aurelii, Armenta, Ad novas, Saturnie, Succosa, Cosa, Portum, Albinia, Telamone, Asta, Umbrone, Salembro, Malliana, Populoni, Vadis Volatianis, Celsilon, Bullia, Erculis, Fines, Possinis, Turrida, Pisis, Fossis Papirianis, Taverna frigida, Lune, Pullion, Bibola, Rubra, Cornelia, Cebula, Bulnetia, Boron, Bexum, Turres, Stacile, Apennina, Ad Munialia, Ad Solaria, Ricina, Genua, Ficclinis, Asta, Nabalia, Alba Decilia, Vico virginis, Batis Sabatis, Albinganis, Luco Vermanis, Costa Ballenis, Avinctimilio, Alpe maritana. (Alpes Maritimes), A civitate quae dicitur Regio Iulii circa ipsa litora maris usque ad civitatem quae vocatur Alpe maritima (Alpes Maritimes), ubi iuxta litus maris Gallici completur Italia, sunt civitates centum undecim et supputantur miliaria mille. Si vero aliquis doctus astucia et subtilitate perniciosa, cur supradictas civitates illuc ita nominavimus et nunc inferius aliter nominando supponimus, dicat quare hoc fecimus et faciemus, respondeo id quod supra responsum est. sed quaerat suprascriptas civitates circa litus maris praedicti positas et a nobis intimatas, et legat et perlegat omnimodo eas, reperiet idem et eundem significantes et verbis paene eisdem descriptas atque enarratas. nunc ergo ad civitates eiusdem maris circa litus exponentes reiteramus et eas describimus.

[V. 3.] Iterum est civitas Pomune : Scapiana, Nicea (Nice), Micalo colonia Diceorum, Antipolis (Antibes), Orea, Foro Iulii (Fréjus), Patavi, Carnarium, Tegulicia (Petite-Pugère), Aquis Sextis (Aix-en-Provence), Massilia (Marseille), Solarianum, Calcaria (Vitrolles ?), Vicensimum, Colonia maritima, Fossis Marianis (Fos-sur-Mer), Nemausus (Nîmes), Megalona (Maguelone), Agate (Agde), Calum, Latara (Lattes), Sextantione (Castelnau-le-Lez), Aquae Converantia, Burret, Buget, Rusino, Beterris (Béziers), Narbone (Narbonne), Antipolis (Antibes), Combusta (Rivesaltes ?), Ruscinone (Château-Roussillon), Aquae Calidae (Vichy), Pyreneum, Deciana, Iuncaria (Aigüeta), Cinniana (entre Oriols et Fallinas), Gerunda (Gérone), Aquis Bocconis (Caldes de Malavella), Colonia Burcino (Barcelone), Seterram, Praetorium, Aragona (Tarragone), Fines, Antistiana (Torre Veguer), Palturiana, Tarraconem, Saltum, Pinon, Trea capita, Dertosa (Tortosa), Lubricatum, Ildum, Intibili, Saguntum (Sagonte) Valentia (Valence), Portum Sucrone (Cullera), Dio, Alternum ("autre chemin") : Setabi, Turres, Edelle, Celeri, Lucentes, Ad leones, Ilice, Cartago Spartaria (Carthagène), Baria, Aderia (Adra), Caesarea. A civitate quae dicitur Alpe maritima (Alpes Maritimes) circa ipsa litora maris usque ad civitatem quae dicitur Caesarea sunt civitates septuaginta et supputantur miliaria mille decem.

[V. 4.] Iterum civitas Lenuba : Macala (Málaga), Suel, Bardesola, Saldo, Bamaliana, Cartetia, Traducta, Cetraria, Melaria (Tarifa), Belone (Ruines de Bolonia). Hic invenitur fretum quod multotiens nominavimus. quod dicitur Septemgaditanum. quod dividit inter Spaniam et maritimam Mauritaniam. quod fretum exiens de mari magno Gallico Valeriaco vergitur in Oceanum occidentalem Britannicum. quod multotiens dictum fretum transiens homo circa litora maris magni in Maurorum terra mox invenitur civitas quae dicitur : Bovalica, Sala, Tamusida, Banasa, Frigidis, Lix colonia, Tabernis, Zichi, Tingi colonia, Parietina, Portum Sigense, Galama, Valonice, Portum magnum, Cersenaria, Cartenna, Lar castellum, Gunagus, Caesarea, Tipassa, Ubori, Ycosium, Ruguniae, [Rusucurus, Lomnion], Rusuvicaris, Cisi municipium, Rusucurum municipium, Lomnio, Rusuvisir, Rusuvis municipium, Salbas, Musluvion orea, Chosa, Itiltili, Paciani, Cullu, Rusicade, Paracia, Culucia, Zacca, Monumentum Anibal, Mazar, Tacatua, Sulucum, Ypole regio, Ubus. A civitate quae dicitur Caesarea usque ad civitatem quae dicitur Ubus sunt civitates sexaginta et supputantur miliaria mille quindecim.

[V. 5.] Iterum civitas Armoniocus : Diana, Tunica, Tabraca, Ypone Zenetum, Tunissa, Membrone, Utica, Gallum gallinacium, Chartingine, Thunos, Maxula, Gumis, Carpus, Aquas, Siminina, Missua, Clipeis, Curubis, Neapolis, Pulpud, Adrimeum, Ruspina, Lepti minus, Tapsum, Sublecte, Acola, Ruspe, Usila, Taparura, Thenas, Macomades minores, Ad oleastrum, Praesidium, Lucene, Palmam, Tacapa colonia, Gittit, Vita, Putea balenae, Praesidium, Fisidia, Gipsarea, Ammonis, Sabrata, Pontos, Passaria, Oxea, Turris alba, Getula, Quintiliana. A civitate quae dicitur Ubus circa litora maris usque ad civitatem quae dicitur Quintiliana sunt civitates quinquaginta duo et supputantur miliaria mille triginta et octo.

[V. 6.] Iterum civitas Palma : Mata, Leptis magna (El-Khums), Subgoli, Nivergi, Simadana, Thubactis, Rusticiana, Cisternas, Nadalus, Dision, Onusol, Mulsol, Ficum, Praetorium, Putea nigra, Macumades maiores, Zaures, Speluncas, Isina, Mugud, Aulazon, Palmam, Capsum ultimum, Turre lapideum, Zacasama, Dicdica, Tragulis, Arepelonorum, Anabucis, Priscum, Corniclanum, Phinica, Noetum, Zau, Vernicide, Adrianopolis, Theuchira, Ptolomaida, Gallis, Caenopolis, Balacris, Apolonia, Cyrene, Agabis. A supra s cripta civitate quae dicitur Quintiliana circa ipsa litora maris usque ad civitatem quae vocatur Agabis sunt civitates quadragiuta quinque et supputantur miliaria mille viginti quatuor.

[V. 7.] Iterum civitas Madis : Paliuris, Meciris, Gonia, Antipegoni, Carduc, Nemeseo, Catabatimon, Bogratin, Aradum, Nessus, Parctonio, Filiscum, Patricon, Comaron, Monocaminon, Almiris, Tapostri, Alexandria, Canopon, Ermupolis, Tani, Buto, Thamui, Xoin, Eracleo, Pilusion, Gerro, Cassion, Ostraciana, Rinocururon, Rafis, Gaza, Ascalona, Azatum, Iamniam, Ioppe, Apollonia, Caesarea Palaestinae, Dora, Ptolomaida, Ecdilpa, Tyros, Sidona, Piriton, Palebiblios, Biblos, Botris, Tripolis, Ortosiada, Antasaron, Balaneis, Baltum, Gabala, Laudicia. A civitate quae dicitur Agabis circa ipsa litora maris usque ad civitatem Laudiciam sunt civitates quinquaginta quinque et supputantur miliaria mille trecenta.

[V. 8.] Iterum civitas Orientis : Seleucia, Rosclo, Alexandria cata Ison, Iosson, Cabulon, Hire, Egis, Malion, Cygnos, Zephirion, Soloe, Chorichos, Seleucia, Trumphurion, Sapedon, Crunis, Celenderis, Arsinoe, Animuria, Antiochia epi Tragon, Selenunte, Iotapi, Siedra, Coracesion, Cibira, Side, Enimidion, Magidon, Atalia, Olivia, Faselis, Coridarium, Limira, Antifilon, Pateras, Telmison, Patheumis, Lindon, Gaunon, Piccos, Lerimna, Cnidum, Alicarnasum, Mindon, Iason, Meleton, Eraclia, Pira, Lince, Palene, Micale, Ephesum. A civitate quae dicitur Laudicia circa ipsa litora maris usque ad civitatem Ephesum sunt civitates quinquaginta tres et supputantur miliaria mille quindecim.

[V. 9.] Iterum civitas Cistron : Colophon, Tedebon, Teum, Smirna, Tenum, Cime, Mirimna, Elea, Pitina, Attalia, Elatia, Orofanium, Adrimtin, Antandro, Gangaron, Ysson, Smynio, Alexandria Troias, Ilion, Dardanon, Habidon, Lamsacum, Parium, Priapum, Granicon, Cycon, Apamia, Brissas, Cion, Pronesion, Eribulion, Nicomedia, Lipissa, Chalcidon, Urion, Promunturium, Erba, Melena, Artane, Filium, Chelas, Sagaris, Ypion, Bilion, Licum, Eraclea, Sileon, Tion, Amastra. A civitate quae dicitur Ephesuin circa ipsa litora maris usque ad civitatem quae dicitur Amastra sunt civitates quinquaginta et supputautiir miliaria mille triginta.

[V. 10.] Iterum civitas Tyce : Cereas, Mileton, Armone, Sinopi, Cloptasa, Carusa, Orgibate, Zocoria, Eleca, Nuccamon, Ezene, Amissos, Ancone, Eraclion, Cena, Camila, Fitane, Polemonium, Melantium, Parnasum, Zephirium, Cerasumta, Philocalia, Cordule, Trapezum, Ysulime, Offitiunte, Medocina, Solodicina, Gadinio, Athenas, Arcabis, Cessa, Ruzion, Apsaron, Acomas, Apiside, Nigro, Fasin, Siganion, Cotaisis, Charientos, Chobus, Tasbiros, Cyaneis, Stelippon, Nicopolis, Lamiupulis, Sevastolis, Appatura, Ceppos, Stratuclis, Malichi, Acheon, Sindice, Ermonas, Eteobrocon, Latirita, Supatos, Machara, Friciorin, Eraucionis, Britani, Chimerium. A civitate quae dicitur Amastra circa ipsa litora maris usque ad civitatem quae dicitur Chimerium sunt civitates sexaginta quinque et supputantur miliaria mille duodecim.

[V. 11.] Iterum ci vitas Panthuas : Nymfe, Dina, Ichindin, Ergoga, Tegine, Acra, Salolime, Mulisinon, Mucracum, Alecturia, Dandareon, Olivapolis, Poristenida, Calipolis, Cersona, Theodosia, Dosiopolis, Careon, Trapezus, Tatale, Tirice, Neceranticos, Thira, Tiremsum, Istriopolis, Tomis, Stratonis, Calliatis, Turisia, Bizoris, Tumo, Dionisopolis, Odisson, Erete, Mesembria. A supra scripta civitate quae dicitur Chimerium circa ipsa litora maris usque ad civitatem quae nominatur Mesembria sunt civitates triginta quattuor et supputantur miliaria mille viginti tres.

[V. 12.] Iterum civitas Achialis : Apollonia, Thera, Burticon, Scileti, Filias, Fimea, Scicas, Constantinopolis (Istanbul), Regium, Eraclia Perithon, Eraclia, Gothis, Machron Tycos, Leuce, Sestos, Cela, Callipolis, Afrodisia, Apri, Enos, Syrasele, Frolanis, Dimis, Traianopolis, Tempira, Mitoliton, Brindice, Porsulis, Cositon, Topiron, Acontisma, Neapolis, Philippi, Amphipolis, Apolonia, Melisirgion, Thesalonici, Pella, Beroea, Acerdos, Bada, Anamon, Dium, Sabation, Stenas, Turiste, Tenus, Lubion, Olimpium, Larissa. A supra scripta civitate quae dicitur Mesembria circa ipsa litora maris usque ad civitatem quae dicitur Larissa sunt civitates quinquaginta una et supputantur miliaria mille centum tredecim.

[V. 13.] Iterum civitas Grannona : Falaphari, Falsarivum, Tapedon, Thermopylas, Scarpias, Elatia, Cheronia, Chronias, Thespias, Plateas, Pyreon, Athenas, Eleusina, Megara, Stomis, Corinthon, Cenchreae, Epidauron, Maleon, Boas, Asopon, Pythion, Arcadia, Lacedemonia, Messene, Asine, Methone, Pylos, Cyparisca, Samachon, Olia, Olimpidia, Etide, Cylene, Dimis, Patras, Egion, Egira, Sicion, Chele. Item praedicta civitas Stomis : Creusa, Antheton, Anticera, Evantia, Naupastores, Naupactos, Calydon, Evenus, Acheloum, Alosum, Perdoriptum, Acianiapolis, Glicisme, Diana, Butaroton, Penice, Acroceaurion, Alona, Apollonia, Apsum, Genesis, Durachium. A supra scripta civitate quae dicitur Larissa circa ipsa litora maris usque ad civitatem quae nominatur Durachium sunt civitates sexaginta una et supputantur miliaria mille duodecim.

[V. 14.] Iterum civitas Lissum : Scodris, Butua, Decadoron, Bicinion, Epitauron, Assidium, Bretorum, Turres, Narrona, Praetoria, Biston, Aronia, Oneon, Nerente, Ionopen, Spalatrum, Dianion, Salona, Siclis, Tragurion, Praetorium Caesaris, Praetorium magnum, Aurasione, Tambia, Rider, Scardona, Impletus, Arausion, Nedinon, Iadera, Enona, Agit, Corinthon, Argerunton, Bigi, Ospela, Publisca, Senia, Turres, Raparia, Tharsaticum, Lauriana, Albona, Arsia, Nesatium, Pola, Revingo, Parentium, Neapolis, Humago, Siparis, Silbonis, Pirano, Capris, Tergeste, Adbessicin, Foroiulium, Putiolis, Aquileia, Concordia, Altinum, Tarbision qui et Tribicium dicitur Patavium, Monssilicis, Prosilia, Adestum Adrianopolis a qua mare Adriaticum a quibusdam nominatur, item civitas Adre et supra scripta Ravenna. A supra scripta civitate quae dicitur Durachium circa litora maris usque ad superius dictam civitatem Ravennam sunt civitates septuaginta duo et supputantur miliaria mille sedecim.

[V. 15.] Ecce totum mare magnum circumeuntes civitates circa ipsius litora positas, vel aliquantas quarum territoria usque ad supra scriptum mare pertingunt et iuxta ipsum reiacent non longe quod discrepet, minutius designavimus, et sunt simul in unum civitates octingentae quinquaginta duo, et supputantur XIIII mille miliaria et CCCCCC et XX miliaria. Nullus autem aestimet quod per ignorantiam supra scriptas patrias reciprocabiliter aut inter varietates designavimus, dum quandoque iuxta Oceanum, quandoque ad mare magnum positas nominavimus. nos denique arbitramur quod non inconsulte eas ita exposuimus, sed dum inchoavimus eas aut ab Oceano aut a iugo montium, ordinabiliter eas exposuimus usque ad mare magnum : quanquam ad mare pertinximus magnum, rursum reiteravimus, ut dictum est, aut a iugo montium aut a praedicto Oceano dilatissimo. sed quod multiloquium mittamus aestimavimus.

[V. 16.] Quod si minime nostrae fragilitatis fefellit mens, sicut nos philosophorum instruxit astucia, aut ut super scriptum est, dum transmetatae sunt plurimae gentes, ut barbarus mos est, forsitan modo aliter appellantur. nam omnes prolatas patrias mundi, Christo nobis philosophorum adiuvante munimine , alterius ex quolibet latere conexam designavimus. et fortasse aliam intentionem quispiam proposuerit, adserens quomodo aequales portiones acceperunt filii Noë, cum dictum sit ad occasum finem habere Asiam superius dictam Aethiopiam Trogloditorum, ubi secundum praefatam supputationem tertia hora diei super designationem quasi adimpleta est ; portio equidem Cham tam longissima evenisset, quae pene quinque in se accipiat horas diei; et Europa tam diu longissima demonstratur, quae quatuor horas diei accipit et plurimas noctis. ad quod dicendum est quia sicut plerique sancti patres, inter quos fuit dicens Epiphanius ter beatissimus Cypri archiepiscopus in suo eloquio, quod aequales portiones filii Noë acceperunt, id est Sem Asiam cum suis insulis, Cham Africam simili modo, Iaphet vero Europam pari vice, sed dum ipsa Asia nimis in latitudinem, id est a mari magno usque in Oceanum extenditur, ideo in ea tantummodo tres quasi horae diei supputatae sunt, aliae ex parte horae noctis in ipsa portione Asiae evenerunt. nam praefata portio Cham arta ad mare magnum Africae usque in Oceanum Mauritaniae esse dignoscitur ; sed magis in longitudinem, id est a supra scripta Rinocururon, quae est inter Palaestinam et Aegyptum, usque ad fretum Septemgaditanum protenditur, et ideo quasi pene quinque horae diei in eadem Africa supputatae sunt. nam de supra scripta Europa et multotiens dicta Asia et supra scripta Africa, quomodo aut qualiter ponuntur, Christo iuvante iam subtilius supra exposuimus. Diversis etenim alter cationibus expletis necessarium duximus supponendum doctrinam adhuc super quibus insulis tradere, doctilemque te ex omnibus reddere, ut possis, amice carissime, cum gaudio aeternam gloriara possidere. nimirum deo non contraria proponimus et deo auxiliante ei placentia subministrabimus. nunc insulas per diversas colforas, hoc est flexus Orientis ex Oceano pertinentes, id est quae per colfum Persicum et colfum Arabicum atque colfum Hyrcanicum ponuntur, seu in toto mari magno, Christo nobis iuvante subtilius enarremus et enarrando supponimus.

[V. 17.] In colfo vero Persico ex Oceano summae partis meridianae pertinente sunt diversae insulae, ex quibus et nominare volumus, id est ! Ogiris, Oracea, Durcadena, Racheros, Orgina, Casara, Cataga, Ostana, Ciprusa, Tagna, Ilodes, Morcanaxia, Aspiate, Cirta, Tirus, Mapilide, Cersonis, Protarute, Poleaponessos, Thilos.

[V. 18.] In colfo autem Arabico ex Oceano meridianae partis pertinente, et qui mare Rubrum (Mer Rouge) dicitur, sunt diversae insulae, ex quibus aliquantas designare volumus, id est : Dionoristene, Sabeone maior, Sabeon mediana, Sabeon minor, Prospegon, Saba, Ete, Cornaus, Ypostrate, Proasprum, Amaus, Martis, Cleopatris, Afrodisinis, Pordiana, Memea, Polenessos, Rachios, Polices, Assima, Scopas, Ocene, Insulia, Cetrea, Sela.

[V. 19.] In colfo vero Hyrcaniae Isson ex Oceano summae partis septentrionalis pertinente inveniuntur insulae quae dicuntur : Talartica, Virnalis, insulae Silvestri, . Vero in mari magno spatioso per diversa loca multae insulae inveniuntur, ex quibus plurimas nominare volumus, id est in colfo Pontico ex ipso mari magno pertinente dicitur insula Achillis, quae est a fronte superius dicti Danubii maximi fluminis. A parte vero quasi meridiana in ipso colfo Pontico est insula quae dicitur Cafnusia, iterum insula quae dicitur Cerasus.

[V. 20.] In colfo autem orientali ex ipso mari magno pertinente est insula splendida quae dicitur Cypros; in qua plurimas fuisse civitates legimus, ex quibus aliquantas designare volumus, id est Tamescon, Cathion, Thermithus, Salamina, Cythara, Cernia, Lapheton, Soloe, Arsinoe, Pafos, Palopaphos, Amathus. Per insulana Cypri transeunt plurima flumina, inter cetera unus qui dicitur Basileus, qui ingreditur in mari magno a parte quasi Syriae. alius vero fluvius dicitur Licus, qui ingreditur in mari magno. A parte Syriae est quasi iuxta supra scriptam Cyprum insula quae dicitur Stira, insula Arados. Sunt etenim in ipsa regione maris, id est ex latere praedictae Cypri, insulae quae dicuntur Chelidoniae, iterum quae dicitur Rodos.

[V. 21.] Iterum per diversum mare magnum plurimae ponuntur insulae, id est Serusa, Caramen, Nidus, Coos, Samos, Monisia, Thasos, Carphatos, Micavelos, Syron, Porsium, Lesbos qui et Metilini, Lembui, Thons, Reise, Cirros, Cyrise, Delos, Limnos, Leuce, Camnos, Canos, Dionissa, Sime, Napatos, Zaphire, Sericus, Andros, Lepinthos, Carenus, Cerus, Leuse, Gaunon, Castos, Cretam quae et Crete dicitur, in qua plurimas fuisse civitates legimus, ex quibus aliquantas designare volumus, id est Dicta, Ierapina, Blentia, Liberithon, Arpade, Litium, Chersonessos, Gnosos, Cadistum, Eraclium, Cortina, Sibrita, Eletherna, Lappa, Abtera, Cydonea, Cisamos, Cantano, Lison, Ledonia, Libena, Tissia, Inita, Dictunis. Iterum est insula non longe a terra Europa quae dicitur Egena, Zephyra minos, Alisos, Epira, Cibera, Alesos, Olfaris, Diabate, Eucira.

[V. 22.] Est cersonissus, id est a tribus partibus maris circulata et tantum unum augustum habens terrenum introitum, qui dicitur Peloponissum et Achaia. in qua cersonisso plurimas fuisse civitates legimus, ex quibus aliquantas circa litora maris designantes iam plura nominavimus. sed tarnen quia multi philosophi ipsam cersonissuin inter insulas adscripserunt, necessitatem habemus et nos eam inter insulas adscriptam civitates eius liquidius designare, id est Stomis, Corinthon, Cencris, Epitauron, Muleon, Boas, Assopon, Cition, Acardiam, Lacedemonia, Mesene, Motona, Pylos, Cipparissa, Samachon, Olimpiada, Etide, Cilene, Dimis, Patras, Egion, Egira, Sitiora, Leche. Item ad aliam partem sunt in ipsa cersonisso civitates, id est Micenis, Argos, Melena, Megalopolis, Tegeas, Micena, quae confinatur cum territorio supra scriptae civitatis Corinthion. Per quam cersonisson transeunt diversa flumina, inter cetera quae dicuntur, Pictis, Leutis, Alfos, Eurotis, Melas, Iaon. Iterum est insula quae dicitur Iacintus, Ithacim, Alimani, Leucada, Cephalonia, Astin, Paxon, Saxona, Cassiape.

[V. 23.] Ad pelagum Tyrrenicum magnum in mari Gallico non longe ab Italia est insula quae dicitur Sicilia, in qua plurimas fuisse civitates legimus, ex quibus aliquantas designare volumus, id est Siracusa (Syracuse), Catena (Catane), Tauromoeni (Taormina), Mesciana (Messine),Dianae, Tindareon (Tyndaris),Agathinon, Calao, Alesa, Capaiodo, Termis, Solantum, Panurmon, Segesta, Drepanis, Libibeon, Iabodes, Selinis, Tonocum, Portum Pitharon, Cassaria, Ina. Iterum iuxta supra scriptam civitatem quae dicitur Panurmon est civitas quae vocatur Nisura, Cytacia, Parapon, Prestus, Motuo, Acris, Mutaca, Egestia, Caripa, Hyle, Calvisiana, Agrietum. Iterum ex alia parte iuxta supra scriptam civitatem Panurmon est civitas quae dicitur Erbita, Malistrata, Prachara, Agurion, Mestratcm, Enna. Per quam Siciliam transeunt plurima flumina, id est Cassum, Catimon, Sotitas, Anaposalios, Onganum, Giprum, Lilie, Stina, Litessa, Asignus, Ascada, Ennulus, Lirias, Selbiscos, Arethusa, Alchiona, Maus, Solia, Assosina, Imera, Sisma. Iterum non longe ab ipsa Sicilia (Sicile) sunt insulae quae dicuntur Erculis, Lipparis (Lipari),Stroile, Pagnarea (Panarea),Vulcana (Vulcano),Didimi, Enicodes, Basilidin, Erigodes, Ostodes, Gilia, Thurribus, Sibrorum, Cuniculari, Ficaria, Cossura, Cabios, Coene, Melete. Iterum ad aliam partem Siciliae est insula quae dicitur Lampadusa, Gaulos, Pantalasca, Gaulometin.

[V. 24.] Nam in colfo occidentali in ipso mari magno litore Dalmatiae seu Liburniae atque Istriao sunt insulae inter ceteras quae dicuntur, id est Corcora, Isia, Sacra, Brazia, Faria, Solenta, Boa, Leporaria, Poraria, Teraria, Solenta, Didraa, Sera, Biperaria, Celentum, Figlina, Rubricatas, Artion, Dicera, Nisiris, Sarona, Malata, Cissa, Egodes, Distrete, Curricus, Absarus, Primodia, Moa, Erafronia, Pullaria, Ursaria, Cervaria. Sed et aliae plurimae insulae in ipsa regione ponuntur, sed modicae, et ideo eas taciturnitate commendamus.

[V. 25.] In patria vero Venetiae sunt aliquantae insulae quae hominibus habitantur. sed et litus finibus Apuliae est insula quae dicitur Amonte vel Tremetis. In colfo autem Gallico diversae ponuntur insulae, ex quibus aliquantas designare volumus, id est Erculis, Pertum, Boaris, Bobenia, Egimoron, Galata, Cercina, Crocia, Ennavia, Pontias, Iobus, Planisia, Illuda, Capraria.

[V. 26.] Iterum est Insula quae dicitur Sardinia (Sardaigne), in qua plurimas fuisse civitates legimus, ex quibus aliquantas designare volumus, id est Caralis, Angenior, Sulci, Sartiparias, Neapolis, Othoca, Tarri, Bosa, Annuagras, Corni, Turris Librisonis colonia Iulia, Adselona, Sacerci, Vivio. Item iuxta supra scriptam civitatem Caralis est civitas quae dicitur Nora praesidium, Aquae calidae Neapolitanorum, Eteri praesidium, Castra felicia. Iterum ex alio latere iuxta supra scriptam civitatem Caralis est civitas quae dicitur Assinarium, Saria, Sariapis, Sarpach, Carzanica, Custodia Rubriensis, Piresse, Patrapanie, Ignovi. Transeunt autem per ipsam Sardiniam diversa fluinina, inter cetera quae dicuntur, id est Borcani, Maceo, Sulcis, Ortaronis.

[V. 27.] Iterum est insula quae dicitur Corsica, in qua plurimas fuisse civitates legimus, ex quibus aliquantas designare volumus, id est , Marinianis, Colonia Iulii, Turrinum, Coenicum, Agiation. Iterum iuxta litora maris Gauici Italiae sunt modicae insulae id est Gorgona, Capraria. Iterum iuxta litus maris provinciae Septimanae sunt insulae, ex quibus aliquantas nominare volumus, id est Steronsdeca, Terlenia, Veneris. Item in ipso mari Gallico Valeriaco iuxta litus Spaniae sunt aliquantae insulae, ex quibus aliquantas nominare volumus, id est Simnesia, Valearis maior, Libissa, Maco, Valearis minor, Ofiusa, Actima, Ebusa, Gabis.

[V. 28.] Terminantes denique Asiam Africam seu Europam, ad supremum ut dicamus completur universus mundus, a parte primae Orientis Indiae Dimiricae Evilat habens ipse mundus finem deo nostro tantummodo cognitum, quia, ut diximus, nulli hominum permissum est finem eiusdem primae Orientis Indiae Dimiricae Evilat reperire. dextrae vero partis praedictae Indiae Dimiricae Evilat invenitur Oceanus qui tangit Indiam tertiam maiorem quam praediximus Thermanticam. sinistrae autem partis praefatae Indiae Dimiricae Evilat reperitur Oceanus Sericus Indiae Bactrianae: ad Orientis plagam propter ulvam innavigabilis esse ascribitur. Ad partem vero meridianam habet totus mundus finem Oceanum qui venit de praedicta India Thermantica Elamonte. qui Oceanus tangit Persas, Arabas, Aegyptum inferiorem, Aethiopas Auxumitanos, Aethiopas Candacissos, Aethiopas Trogloditorum, Aethiopas Garamantium, Aethiopas Biboblatis, deinde Mauros Peras Salinarum, iterum Mauros Egel, usque ad fretum quod superius nominavimus quod dicitur Septegaditanum. Ad partem vero septentrionalem habet totus mundus finem praedictum Oceanum qui venit de India Serica Bactriana et portas Caspias. qui Oceanus tangit Scythiam heremosam. iterum Amazones, ubi eas, postquam egressae sunt de montibus Caucasis, fuisse legimus. postmodum tangit ipse Oceanus Roxolanos necnon Sarmatas , item Scythas , postmodum Rereferos et Sisdefennos, verum etiam Germaniam, ubi egit habitare Danos necnon Saxos, etiam Frixos. Ad partem autem occidentalem habet totus mundus finem Oceanum qui tangit Galliam Belgicam et Germaniam, quam modo, ut diximus, Francorum possidet generatio, item Britaniam et patriam quae dicitur Nistricus. sed non de insula Britania quae infra Oceanum existit dicimus, sed haec Britania intra Europam esae dignoscitur. postmodum tangit ipse Oceanus Guasconiam, quae Equitania dicitur et nunc Spanoguasconia, verum etiam totam Spaniam usque, ut dixinius, ad fretum Septegaditanum. qui supra scriptus Oceanus, etsi non permittitur iussu factoris totus navigari, attamen ipse girat totum mundum, sicut alii dixerunt philosophi. nam, ut alii affati sunt, credendum est quia post Indiana Dimiricam Evilat, id est in primo Oriente, nullo modo ipse Oceanus ab hominibus inveniatur, quia, ut dictum est, creatori omnium tantummodo cognitum est. nam praefatum munduni et ipsi Oceano circumseptum decreverunt.

[V. 29.] Nos autem diximus finem totius orbis terrae exceptis insulis quae ponuntur per diversas partes in Oceano dilatissimo, ex quibus aliquantas Oceani insulas iam supra nominavimus; sed eas reiterantes et reliquas quas legimus Christo domino adiuvante, ut dictum est, designare cupimus. In Oceano vero Indiae Thermanticae Elamice, id est hac extrema parte meridiana, sunt diversae insulae, ex quibus aliquantas designare volumus, id est Ypode, Iamnesia, Silefentina, Theron, Argire, Atyron, Colera, Agathodimon, Sinda maior, Opta, item Afrondiscolias. Item et in ipsam extremam partem meridianam est insula quae dicitur Taprobane valde splendidissima, in qua decem civitates fuisse nominatissimas legi, ut testatur mihi Paulus Horosius sapientissimus Orientis perscrutator. Item est insula in eandem partem in eodem Oceano quae dicitur Chrisi, id est aurosa. Iterum Ingeis, Apardarnus, Politrasolis, Capriaria, Axera, Spilas, Prophelum, Galliac. In Oceano autem Serico Indiae Bactrianae et Caspio, id est a summa ac extrema parte septentrionali, sunt insulae Scythiae maiores minores numero quindecim, quarum nomina multis modis legimus, dum peccatis emergentibus a barbaris et sine lege nationibus ipsa dominatur patria et variis vocabulis easdem insulas appellant, et ideo earum nomina reliquimus designare.

[V. 30.] In ipso autem Oceano septentrionali post Roxolanorum patriam est insula quae dicitur Scanza, quae et antiqua Scythia a plurimis cosmographis appellatur. quomodo autem aut qualiter ponatur ipsa insula Scanzi Christo nobis auxiliante volumus enarrare. sed et supra scriptus Iordanis sagacissimus chronographus liquidius de eadem exposuit insula. Iterum in ipso Oceano septentrionali aliquantae insulae reperiuntur, sed post Saxonum patriam, ex quibus una dicitur Nordostracha et alia Eustrachia. Iterum est insula quae dicitur Evania. Iterum sunt in ipso Oceano quae dicuntur Vectis, Malaca, Insenos, Taniatide.

[V. 31.] In Oceano vero occidentali est insula quae dicitur Britannia (Grande-Bretagne), ubi olim gens Saxonum veniens ab antiqua Saxonia cum principe suo nomine Ansehis modo habitare videtur. quam insulam ut diximus, quidam Graecorum philosophi quasi micosmin appellaverunt. nam nos tam magnam insulam neque in supra scripto mari magno neque in praefato Oceano dilatissimo neque in quo praediximus sinu Oceani legendam ullo modo repperimus. In qua Britannia (Grande-Bretagne) plurimas fuisse legimus civitates et castra, ex quibus aliquantas designare volumus, id est Giano, Eltabo, Elconio, Nemetotacio (North-Tawton), Tamaris, Purocoronavis, Pilais, Vernalis, Ardua, Ravenatone, Devionisso, Statio Deventia, Stene, Duriarno, Uxelis, Vertevia, Melamon, Isca Dumnaniorum (Exeter), Termonin, Mestevia, Milidunum, Apaunaris, Masona, Alovergium. Iterum iuxta supra scriptam civitatem Scadoniorum (Exeter) est civitas quae dicitur, Moriduno (Seaton), Alauna silva, Omire, Tedertis, Londinis, Canza, Dolocindo, Clavinio, Morionio, Bolvelaunio, Alauna, Colonias, Aramis, Anicetis, Melezo, Ibernio (Iwerne), Bindogladia (Badbury), Noviomagno, Onna, Venta Velgarom, Armis, Ardaoneon, Navimago, Regentium, Leuco magno, Cunetzone, Punctuobice, Ventaslurum (Caerwent), Iupania, Metambala, Albinumno, Isca Augusta, Bannio (Abergavenny), Bremia (Llanio), Alabum (Llanfair-ar-y-bryn), Cicutio (Y Gaer), Magnis (Kenchester), Branogenium (Leintwardine), Epocessa, Ypocessa, Macatonion, Glebon colonia, Argistillum, Vertis, Salinis, Cironium Dobunorum, Caleba Arbatium, Anderelio, Nuba, Mutuantonis, Lemanis, Dubris, Duroaverno Cantiacorum, Rutupis, Durobrabis, Landini, Tamese, Brinavis, Alauna, Utriconion Cornoviorum, Lavobrinta, Mediomano, Seguntio, Canubio, Mediolano, Saudonio, Deva victris, Veratino, Lutudaron, Derbentione, Salinis, Condate, Rate Corion, Eltavori, Lectoceto, Iacio, Dulma, Virolanium, Londinium Augusti, Caesoromago, Manulodulo colonia, Durcinate, Duroviguto (Godmanchester), Durobrisin, Venta Cenomum, Lindum colonia, Bannovallum (Horncastle), Nauione (Brough-on-Noe), Aquis Arnemeza (Buxton), Zerdotalia (Melandra Castle), Mantio, Alicinca, Camulodulo, Calunio (Colchester), Gallunio, Medibogdo, Cantiventi, Iuliocenon, Gabrocentio (Moresby), Alauna, Bribra, Maio, Olerica, Derventione, Ravonia, Bresnetenaci veteranorum, Pampocalia, Lagentium (Castleford), Valteris, Bereda, Lagubalium, Magnis, Gabaglanda, Vindolande, Lineoiugla, Vinovia, Lavaris, Cactabactonion, Eburacum, Decuaria, Devovicia (Millington), Dixio, Lugundino, Coganges, Corie, Lopocarium. Iterum sunt civitates in ipsa Britannia (Grande-Bretagne) quae recto tramite de una parte in alia, id est de Oceano in Oceano existunt, ac dividunt in tertia portione ipsam Britanniam (Grande-Bretagne), id est Serduno (Wallsend), Condecor (Benwell), Vindovala (Rudchester), Onno (Halton Chesters), Celunno (Chesters), Brocoliti (Carrawburgh), Velurtion (Housesteads), Esica (Great-Chesters), Banna (Birdoswald), Uxelludamo (Stanwix), Avalana (Burgh-by-Sands), Maia (Bowness-on-Solway), Fanocodi (Bewcastle), Brocara (Brougham), Croucingo, Stodoion (Castledykes ?), Sinetriadum (Easter Happrew ?), Clindum (Innerleithen ?), Carbantium, Tadoriton, Maporiton (Ladyward ?), Alitacenon (Birrens ?), Loxa-Locatreve (Netherby), Cambroianna (Castlesteads), Smetri, Uxela, Lucotion, Corda, Camulossesa, Praesidium, Brigomono, Abisson, Ebio, Coritiotar, Celovion (Torwoodlee ? / Langlee ?), Itucodon (Innerleithen ?), Maromago (Inveresk), Duabsisis (Elginhaugh), Venutio (Pathhead), Trimuntium (Newstead), Eburocaslum (Pennymuir ?), Bremenium (High-Rochester), Cocuneda (Chester Hill ?), Alauna (Low Learchild), Oleiclavis (Springhill), Evidensca (Ayton), Rumabo (Cramond). Iterum sunt civitates in ipsa Britania (Grande-Bretagne) recto tramite una alteri conexae, ubi et ipsa Britania plus angustissima de Oceano in Oceano esse dinoscitur, id est Velunia (Carriden), Volitanio (Kinneil), Pexa, Begesse, Colanica (Castel Hill), Medio Nemeton (Croy Hill), Subdobiadon (Douglas Moor ?), Litana (Carleith Farm), Cibra, Credigone. Iterum est civitas quae dicitur Iano, Maulion, Demerosesa, Cindocellum, Cerma, Veromo, Matovion, Ugrulentum, Ravatonium, Iberran, Pinnatis, Tuessis, Lodone, Litinomago, Devoni, Memanturum, Decha, Bograndium, Ugueste, Leviodanum, Poreo classis, Levioxava, Cermium, Victoriae, Marcotaxon, Tagea, Voran. Sunt autem in ipsa Britannia (Grande-Bretagne) diversa loca, ex quibus aliquanta nominare volumus, id est Maponi, Mixa, Panovius, Minox, Taba, Manavi, Segloes, Daunoni. Currunt autem per ipsam Britanniam (Grande-Bretagne) plurima flumina, ex quibus aliquanta nominare volumus, id est Traxula (Test), Axium (Itchen ?), Maina (Meon ?), Sarua (Severn), Tamaris (Tamar), Naurum, Abona (Avon), Isca (Usk), Tamion (Taff ?), Auentio (Ewenny), Leuca (Loughor), Iuctius (Ystwyth), Leugosena (Mersey), Coantia, Dorvantium, Anava (Annan), Bdora, Novitia, Adron, Certisnassa, Intraum, Antrum, Tinea, Liar, Lenda, Vividin, Durolavi (Davington), Alauna, Coguveusuron, Durbis, Lemana, Novia, Raxtomessa (Tamise), Senua, Cunia, Velox. Finitur autem ipsa Britannia (Grande-Bretagne) a facie orientis habet insulam Thile (Thulê, Islande ?) et insulam Dorcadas (Orcades), a facie occidentis ex parte provinciam Galliam (Gaule) et promunturium Pyrenei (Pyrénées), a facie septentrionalis insulam Scotiam (îles d'Ecosse), a facie meridiana Germaniam (Germanie) antiquam.

[V. 32.] Iterum in eodem Oceano occidentali, post ipsam magnam Britanniam, simulque et amplius longius, ut diximus, quam omnes insulae a terra magna finita parte septentrionali, magis ex ipsa occidentali, est insula maxima quae dicitur Ibernia (Irlande), quae, ut dictum est, et Scotia appellatur. cuius post terga, ut iam praemisimus, nullo modo apud homines terra invenitur. Per quam Scotiam transeunt plurima flumina, inter cetera quae dicuntur, id est et Sodisinam, Cled, Terdec(Kenmore ?). Iterum in ipso Oceano occidentali ponuntur diversae insulae, ex quibus aliquantas nominare volumus, id est Corsula, Mona (Anglesey ?), Eegaina, Minervae, Cunis, Manna, Botis, Vinion, Saponis, Susura, Birila, Elaviana (île d'Islay), Sobrica, Scetis, Linnonsa. Item ad aliam partem dicitur insula Magantia, Anas, Cana, Atina, Elete, Daroecla (île de Jura), Esse, Gradena, Maiona, Longis, Eirimon, Exosades, ubi et gemmae nascuntur. Legimus ut in ipso Oceano, iam expleta parte occidentali, tanquam ad partem regredientes meridianam, sunt numero insulae triginta tres, quae et Dorcades appellantur. quae quamvis non existant omnes excultae, attamen nomina illarum volueramus Christo nobis iuvante designare: sed quia peccatis emergentibus suete a diversis gentibus ipsa dominatur patria, et ut barbarus mos est, variis vocationibus easdem insulas appellant, reliquimus nomina designandum.

[V. 33.] Sed est insula post Aquitaniam quae dicitur Obceorum reliquimus nomina designandum Ollarione (Oléron), Ratis (Ré), Corda, Noetoia. Iterum in ipso Oceano dilatissimo, expleta, ut diximus, parte occidentali, id est regredientes ad partem meridianam, procul a litore Spaniae est insula quae dicitur Thyle, de qua et Mantuanus ait inter reliqua "tibi serviet ultima Thyle". Iterum in ipso Oceano, ut diximus, expleta parte occidentali, regredientes ad meridianam partem, litus Spaniae, iuxta multotiens dictum fretum Septemgaditanum dicuntur insulae quarum nomina multis modis invenimus. in ipso quippe meridiano Oceano post Aethiopum patriam diversae existunt insulae, ex quibus aliquantas nominare volumus, id est Azanasia, Pireon, Capriariam, Beathee, Theatrum, Nincaria, Lunonis, Scopolis Thene. Item post extremam Troglodytorum Aethiopiam est cherso ...... glitorum nascitur pene minor: ubi et mirrha Troglodytorum. quae chersonisus non satis longe est ab insula quam supra nominavimus, quae dicitur Galliach Indiae Thermanticae.

[V. 34.] Etenim ubique insulas in Oceano dilatissimo legimus, ipsas insulas subtilius perscrutantes Christo nobis auxiliante designavimus. itaque omnia adimplentes ad supremam ut dicamus totam longe lateque diffusam Asiam et spatiosissimam Africam atque Europam omni modo robustissimam, ut dictum est, positas patrias vel civitates atque flumina potuissemus Christo deo nostro nobis auxiliante earum castra vel promunturia, universos torrentes, verum etiam petrosa refugia, simulque earum regionum stadiis minutius enarrare: sed ut non amplius legentibus fastidium audientibus multifariam ingererem, ideo quae inenarrabilis sapientia dei patris, Christus deus noster et dominus, et consubstantialis Spiritus sanctus mihi inspirare iussit, vobis quasi breviter designavi.